Birds from Brazil 1

August 2012 we went to Brazil for the 7th time and our third time that we travelled to the Atlantic Forest. Again we visited the beautiful REGUA area and Serra dos Orgaos with a lot of endemic species (only occurring in a specific country). Unfortunately we just had two weeks so we also added two very nice areas, Serra do Cipe and Serra do Caraca. The Monastery of Caraca is famous in the world for it's Maned Wolf, easiest spot to see this incredible mammal (near-threatened).
First some impressions from REGUA (Reserva Ecológica de Guapiaçu), it protects one of the last stands of tropical rainforest left in the severely depleted Atlantic Rainforest, or Mata Atlântica, in Brazil

 

Marshy area with Capibara's and White-faced Whistling Ducks, here it's possible to see more than 100 species of Birds in one day in this area!

 

 

Common Gallinule

 

 

 

and a lonesome Great Egret

 

 

the very nice Guapi Assu Lodge Guapi Assu

 

Feeders in the garden attracting Hummingbirds like the Swallow-tailed Hummingbird

 

And during the night beautiful moths can be seen

 

 

 

 

 

From Guapi Assu it's easy to drive to the impressive Serra dos Orgaos, two excellent local guides are available from the lodge. En route, these displaying Streamer-tailed Tyrants

 

 

and near Sumidoro, the vulnarable Three-toed Jacamar, just 18cm tall

 

 

Suddenly a lot of noise, Howler Monkeys on their way!

 

Next week part 2, we will go higher into the mountains for incredible Hummingbirds!

 

 

 

Is het vijf voor twaalf voor de bij?

De komende maand worden in heel Nederland de bijen weer uitgewinterd. Dit is voor de imker weer een spannende tijd. Wat gaat hij aantreffen in zijn bijenstal? Zijn de bijen nog in leven? Het gebeurd steeds vaker dat bijen, die als gezond volk ingewinterd zijn, de winter niet overleven. Er zijn verschillende factoren, die verantwoordelijk zijn voor de bijensterfte. De meeste bekende is denk ik wel de Varroamijt. Iets minder bekent maar wellicht nog destructiever dan de Varroamijt is de Nosema parasiet. Deze parasiet is een dierlijke eencellige die grote schaden kan aanrichten in een bijenvolk.

Honingbij

Misschien wel de grootste bedreiging voor de bij, zijn de nieuwe generaties bestrijdingsmiddelen waar neonicotinoïden in zitten.

 Grijze zandbij

 Rosse metselbij

Grote wolbij   

  

Rosse metselbij

Deze middelen zijn niet alleen voor de honingbij dodelijk, maar ook voor de 350 verschillende wilde bijen die Nederland rijk is. Deze bestrijdingsmiddelen werken op het centraal zenuwstelsel van een insect. Het effect is dat de insecten de prikkel kwijt raken om te eten en langzaam een hongerdood sterven. Het is te hopen dat er snel een alternatief gevonden gaat worden voor deze middelen. Honingbij staat immers aan de basis van veel producten die wij dagelijks eten. Producten die door de producent behandeld zijn met middelen waar deze neonicotinoïden in zitten geven een bescherming tegen vraatzuchtige insecten. Dat is natuurlijk fijn als je planten niet opgevreten worden, maar het is een paradox, want de producent wil ook dat zijn landbouwproducten bezocht worden door de honingbij, om zo voor kruisbestuiving te zorgen. 

Hopelijk is het niet te laat en kunnen de imkers nog vele jaren aan het einde van het bijenseizoen de heerlijke honing uit de raten slingeren.

Einstein heeft ooit gezegd: “als de honing bij uitsterft is het binnen vijftig jaar met de mensheid ook afgelopen”. Iets wat niet ondenkbaar is, maar zover mag het niet komen.

Honingbij

De vraag is, is het vijf voor twaalf voor de bij?  

Meer informatie over bijen in Nederland is te vinden op de website van de bijenstichting. 

Wil Leurs

www.agami.nl

Kijkt u voor de meest bijzondere foto’s van insecten hier.

  

Springende muizen

Al een tijdje ben ik gefascineerd door muizen. En dan vooral de activere types. Bosmuizen en dwergmuizen. Terwijl veel andere soorten een beetje op de grond rondscharrelen, zoeken deze dieren het af en toe hogerop. Tenminste, ik heb met regelmaat bosmuizen aangetroffen in een vleermuizenkast, die flink op hoogte hing. Ze hebben daar dan soms wel de slechte gewoonte om aan vleermuizen te knagen die diep in slaap zijn. Helaas, shit happens...



Bosmuis (Wood Mouse)

Nu zijn bosmuizen in Nederland zeer algemeen. In bijna elk bosje kun je ze aantreffen. Maar om bosmuizen goed op de foto te krijgen is nog een ander verhaal. Ze kunnen enorme sprongen maken, zowel vooruit als naar boven. Het gebruik van een lichtval is dan noodzakelijk. Je maakt een infrarood lichtstraal over een grotere afstand die door het dier doorbroken wordt. Op dat moment wordt het fototoestel of de flitsers geactiveerd en wordt de foto gemaakt. Het dier zet zichzelf dus als het ware zelf op de foto.



Springende bosmuis (Wood Mouse)

De voorbereiding is dus het echte werk. Daarna is vrij eenvoudig. Je kunt er met de handen in de zakken bijstaan en wachten tot er wat gebeurt. En gezien het feit dat ik nogal gemakkelijk aangelegd ben, bevalt mij dit wel... 

Springende bosmuis (Wood Mouse)

Bosmuizen kunnen uitstekend zwemmen. Vorig jaar stond ik tijdens een vleermuizenonderzoek 's nachts aan de rand van een bosvijvertje, toen er een bosmuis langs kwam zwemmen. Maar ze steken het water ook op een andere manier over. Meestal ligt er wel een tak of iets dergelijks over of langs het water, om op die manier droog aan de overkant te komen. En anders kun hij altijd nog springen... Het levert in ieder geval een mooi plaatje op!

Bosmuis (Wood Mouse)



Dwergmuizen springen niet. Ze zitten m.n. in de zomer in het riet, in het graan of iets vergelijkbaars en bouwen daar kleine nestjes. In die tijd komen ze niet veel op de grond. 's Winters kun je deze nestjes gemakkelijk vinden als het blad van het riet is. 

Dwergmuis (Harvest Mouse) in nestje



Dwergmuis (Harvest Mouse) in nestje

Tijdens dat rondscharrelen door riet, takken en struiken gebruiken ze hun staart als een soort vijfde hand om zich vast te houden. Ik heb regelmatig gezien dat ze alleen maar aan hun staart hingen om op die manier een nieuwe route te vinden. Op onderstaande foto zie je dat een dier zich vasthoudt met z'n staart aan een takje.

Dwergmuis (Harvest Mouse) die zich vasthoudt met z'n staart

Als kleinste knaagdier van Europa kunnen ze uitstekend klimmen. Ze moeten ook wel, want van stengel naar stengel klauteren in een wuivende rietstengel of lisdodde is balanceren op hoog niveau!

Dwergmuis (Harvest Mouse)



 Dwergmuis (Harvest Mouse)

Houd je ogen en oren open en blijf kijken naar deze fantastische dieren!



Paragomphus magnus

Paragomphus magnus

Tijdens de vakantie in het kruger NP hadden we zo nu en dan flinke regenbuien.  Tijdens een van die regenbuien, het was toen al donker ontdekte ik, verschillende libellen die tegen ons huisje aanhingen. Ze zaten onder het afdak en wisten zo aan de regen te ontkomen. Een van die libellen viel mij op. Ik herkende de libel niet. Ook met het boekje Dragonflies of South Africa was er niet uit te komen. De libel stond niet afgebeeld in het boekje, bleek later.  Om de waarneming niet verloren te laten gaan heb ik geprobeerd de libel te fotograferen.

Paragomphus magnus

Eenmaal thuis gekomen heb ik met behulp van Karen en het internet de libel op naam weten te brengen. Het bleek te gaan om Paragomphus magnus. Naar nog wat verder speurwerk bleek deze libel nieuw voor zuid Afrika te zijn. En geweldig leuke waarneming van een geweldig mooie libel

Wil Leurs

'Mistige insecten'

Gisteren las ik een leuk stukje over insecten. Waarom ze met mistig weer niet vliegen.
De temperatuur zal hierbij een rol spelen, maar er blijkt meer aan de hand te zijn. Ze zien er dan overigens wel prachtig uit!

Zwarte heidelibel

Hoe zit dat dan? Uit onderzoek bij muggen blijkt dat ze wel in regen vliegen, maar niet met mist. Dat heeft te maken met hun haltertjes, kleine orgaantjes achter de vleugel, die ze snel op en neer bewegen. Ondanks het feit dat ze waterafstotend zijn, hebben ze toch last van de hele kleine mistduppeltjes. De mug kan daardoor z'n positie niet goed bepalen en blijft aan de grond. Ook vlinders en libellen blijven op dit soort dagen aan de grond.
Da's dus reden genoeg om op een mistige dag er op uit te gaan, of een keer bijtijds op te staan en een aantal 'slapers' op te zoeken.
Ik zoek dan zo'n rustige morgen uit, met veel mist en een opkomende zon.

Staphorsterveld bij zonsopgang

De bandheidelibel komt bij ons in Overijssel vrij algemeen voor en het is dus niet zo lastig om er een te vinden. Ik ben op een ochtend en later eens een keer op een middag gaan kijken en verwonder me erover hoe mooi die druppels op z'n lijf blijven zitten.

Bandheidelibel

Bandheidelibel

Close-up van het oranjetipje op z'n waardplant. Je ziet ze eigenlijk alleen maar op de pinksterbloem.

Oranjetipje

Vlak bij mij in de buurt ligt een klein natuurgebiedje, waar o.a. de zilveren maan voorkomt. Ik vind het een prachtig diertje, met een fantastische tekening op z'n vleugels. 

Zilveren maan

Zilveren maan

 Maar, met een beetje mist ziet alles er prachtig uit. Wat te denken van een eenvoudig spinnenweb?

Spinnenweb

Libellen zijn een dankbaar onderwerp om te fotograferen. Hoewel, ze hebben wel voortdurend de neiging om zich te verschuilen. Dat geeft trouwens ook vaak een leuk effect. 

Watersnuffel

Deze steenrode heidelibel zit rustig in het vroege morgenlicht te wachten totdat het warm genoeg is om te gaan vliegen. Hij schudt dan met z'n vleugels om de waterdruppels eraf te laten vallen. Als hij daarna vertrokken is, gaat hij iets verderop zitten om de laatste druppels eraf te poetsen.

Steenrode heidelibel

Tot slot nog een keer de zwarte heidelibel. Een gewoon, veel voorkomend dier, maar toch zo mooi. Je hoeft niet ver weg om te kunnen genieten!

Zwarte heidelibel

 

Jagende watervleermuizen

Ik heb me de laatste weken o.a. bezig gehouden met watervleermuizen. Aan het einde van een doodlopende sloot in de buurt van Ommen jaagt voortdurend een tweetal dieren, dat zich gemakkelijk laat fotograferen. Als je er tenminste een nacht in een waadpak voor over hebt!
Het blijkt dat ze heel vaak dezelfde strategie hanteren: eerst een verkenningsvlucht over de prooi, om daarna snel om te draaien en het beestje van het water te grissen.

Verkenningsvlucht boven de prooi

Aanvliegen naar de prooi (vlak voor het vangstmoment)


Direct nadat ze prooi met hun poten van het wateroppervlak gegrist hebben, buigen ze ongeveer dubbel en happen ze hun vangst uit hun achterpoten.








De gevangen prooi wordt gegeten


Als je de foto's ziet, zul je begrijpen dat de watervleermuis, samen met de meervleermuis en capaccinni's vleermuis tot de 'trawling bats' behoort. Je ziet dat de vlieghuid van de vleugel heel hoog aan hun enkelgewricht zit. Dit om te voorkomen dat ze teveel water scheppen als ze aan het jagen zijn. Vergelijk het maar eens met de aanhechting van de vleugelvlieghuid van een laatvlieger.














Vergelijking aanhechting vlieghuid van de vleugel bij een laatvlieger (links) en een watervleermuis (rechts).


Het is ook wel handig bij het manouvreren over het water, want er worden af en toe behoorlijk scherpe bochten gemaakt om bij de prooi uit te komen.














Dit dier vliegt bijna uit de bocht...

De dieren zijn ware acrobaten boven het water. En dan te bedenken dat ze via hun sonar de prooi opsporen en vangen.
Toch wordt er ook een wel eens een vergissing gemaakt. Als je onderstaande foto bekijkt zou je geloven dat watervleermuizen vegetarier zijn. Hij zal niet weten hoe snel hij het weer moet droppen...








Watervleermuis met een stuk van een grasstengel.

Theo Douma

Nachtvlindernacht 2012

Vandaag 22 Juni worden op verschillende plekken door heel Nederland nachtvlinders gevangen. Het is de nationale nachtvlinder nacht. Door heel Nederland zijn excursies georganiseerd om te ervaren hoe mooi nachtvlinders zijn (http://www.nachtvlindernacht.nl/).

Ik zelf vang al weer een tijdje in eigen tuin. Ik kan zeggen, het is erg leuk om te doen en erg spannend. Je weet immers nooit wat je nu weer zal gaan aantreffen in je nachtvlinderval. Mysterieuze soorten die een zeer verborgen leven leiden en die je maar zeer zelden overdag te zien krijgt. Er zitten prachtige soorten bij zoals de Wapendrager en de Braamvlinder en niet te vergeten de Pijlstaartvlinders.

Wapendrager

Braamvlinder

Pauwoogpijlstaart

Groot avondrood

Groot avondrood

Ligusterpijlstaart

Een leuke hobby die je vanuit je eigen tuin kunt doen, onder het genot van een goed glas wijn.

De nationale nachtvlindernacht is een jaarlijks terugkerend festijn, waar je zeker een keer bij geweest moet zijn.

Wil Leurs